ਪੰਜਾਬ

ਧਰਮਕੋਟ ਜੁਲਾਈ 7 (ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਨਿੱਕੂ )ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਹਰ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਰੁੱਖ਼ ਲਗਾਓ ਜੀਵਨ ਬਚਾਓ ਦਾ ਹੋਕਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ
ਇਸ ਤਹਿਤ ਪਿੰਡ ਖੋਟੇ ਨਾਹਲ ਵਿਖੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਮਹਿਲਾ ਵਿੰਗ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਭੈਣ ਕਮਲਜੀਤ ਕੌਰ ਮੋਗਾ, ਐਂਟੀ ਕਰੱਪਸ਼ਨ ਆਗੂ ਬਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਪਾਂਧੀ, ਸਰਬਜੀਤ ਕੌਰ ਘੱਲਕਲਾਂ, ਕਰਨ ਮੋਗਾ, ਵੱਲੋਂ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਪਿੰਡ ਖੋਟੇ ਨਾਹਲ ਤੋਂ ਸਿੰਘਾਂ ਵਾਲਾ ਤੱਕ ਬੂਟੇ ਲਗਾਏ ਗਏ

ਜਗਰਾਉ 7 ਜੁਲਾਈ  (ਅਮਿਤਖੰਨਾ)ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਸਤੀਸ਼ ਗੁਪਤਾ ਸਰਵਹਿੱਤਕਾਰੀ ਵਿੱਦਿਆ ਮੰਦਿਰ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਜਗਰਾਉਂ ਵਿਖੇ ਜਮਾਤ ਦਸਵੀਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਸ਼ਤ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਿਹਾ । ਸਕੂਲ ਦੀਆਂ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥਣਾਂ ਵਿੱਚ ਜੈਸਮੀਨ ਨੇ ਪਹਿਲਾ ਸਥਾਨ, ਪ੍ਰਭਲੀਨ ਕੌਰ ਨੇ ਦੂਸਰਾ ਸਥਾਨ ਅਤੇ ਮੁਸਕਾਨ ਨੇ ਤੀਸਰਾ ਸਥਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। ਸਾਰੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਵੀ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਅੰਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜੋ ਕਿ ਬਹੁਮੁੱਲੀ ਉਪਲਬਧੀ ਹੈ। ਇਸ ਖ਼ੁਸ਼ੀ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੇ ਸਕੂਲ ਦੇ ਪੈਟਰਨ ਸ੍ਰੀ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਵਰਮਾ ਜੀ, ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਐਡਵੋਕੇਟ ਵਿਵੇਕ ਭਾਰਦਵਾਜ ਜੀ, ਮੈਂਬਰ ਸ੍ਰੀ ਦਰਸ਼ਨ ਸ਼ਮੀ ਜੀ, ਮੈਂਬਰ ਸ੍ਰੀ ਅਮਿਤ ਸਿੰਗਲ ਜੀ, ਸਕੂਲ ਸਟਾਫ ਅਤੇ  ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਨੀਲੂ ਨਰੂਲਾ ਜੀ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮਿੱਠਾ ਕਰਵਾਉਂਦਿਆਂ ਵਧਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਅੱਗੇ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਜਾਣਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਦੇ ਆਪਣੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲਾਉਣਾ। ਮੈਂ ਇਹੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੀ ਹਾਂ।

ਜਗਰਾਉ 7 ਜੁਲਾਈ  (ਅਮਿਤਖੰਨਾ) ਜੀ. ਐਚ.ਜੀ.ਅਕੈਡਮੀ ,ਜਗਰਾਓਂ ਵਿਖੇ ਗਰਮੀਆਂ ਦੀਆਂ ਛੁੱਟੀਆਂ ਦੌਰਾਨ ਮਿਤੀ 4 ਜੁਲਾਈ 2022  ਤੋਂ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਵਿੱਚ  ਵਾਧਾ ਕਰਨ ਲਈ ਸੈਮੀਨਾਰ ਲਗਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ।ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਸੈਮੀਨਾਰ ਮਿਤੀ 4 ਜੁਲਾਈ 2022  ਨੂੰ ਜੀ. ਐਚ.ਜੀ. ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਸਾਇੰਸ ਅਧਿਆਪਕਾ ਮਿਸ ਦਿਸ਼ਾ ਵੱਲੋਂ 'ਇੱਕੀਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਅਧਿਆਪਕ' ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੈਮੀਨਰ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ।ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਅਧਿਆਪਨ ਦੌਰਾਨ ਆਧੁਨਿਕ ਤਕਨੀਕ ਨੂੰ ਅਪਣਾਉਣ ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕ ਨੂੰ ਜਮਾਤ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਵੀ ਦਿੱਤੀ।ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਮਿਤੀ 5 ਜੁਲਾਈ,2022 ਨੂੰ ਸ. ਸਤਿਨਾਮ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ 'ਗੁਰਮਤਿ ਗਿਆਨ' ਸੈਸ਼ਨ   ਦੌਰਾਨ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨਾਲ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਿਤ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕੀਤੀ ਗਈ।ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਰ ਅਧਿਆਪਕ ਵਿਚ ਸਮੇਂ ਦੀ ਪਾਬੰਦੀ, ਖਿਮਾ ਜਾਚਕਤਾ, ਨੈਤਿਕ ਸਿੱਖਿਆਾ,ਕਿੱਤੇ ਪ੍ਰਤੀ ਇਮਾਨਦਾਰੀ ,ਜਜ਼ਬਾ,ਬੱਚੇ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵਿਚ ਹੀਣ ਭਾਵਨਾ ਨਾ ਆਉਣ ਦੇਣਾ ਆਦਿ ਉੱਤਮ ਗੁਣਾਂ ਦਾ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਦੱਸਦੇ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਸਰਦਾਰ ਹਰੀ ਸਿੰਘ ਨਲੂਆ ,ਭਗਤ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ,ਮਾਸਟਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ , ਭਾਈ ਬਘੇਲ ਸਿੰਘ ਆਦਿ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ  ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਾਨ ਸ਼ਖ਼ਸੀਅਤਾਂ ਦੀ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਰਦਾਰ ਨੂੰ ਉੱਚਾ ਸੁੱਚਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ, ਵਿਚਾਰਨ ਅਤੇ ਉਸ ਉੱਪਰ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ  ਸਹਿਜ ਪਾਠ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਨੂੰ ਦੱਸਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸ ਉੱਪਰ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਸੰਸਾਰ ਜੰਗ ਦੀ ਲੋੜ ਹੀ ਨਾ ਪਵੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸੁੱਖਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।ਮਿਤੀ 6 ਜੁਲਾਈ,2022 ਨੂੰ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਭਵਦੀਪ ਕੋਹਲੀ ਵੱਲੋਂ ਸੈਮੀਨਰ ਅਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ ਤੇ  ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸਾਂਝੀ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆਂ ਕਿ ਹਰ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵ ਦੀ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀ ਯੋਗਤਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਇਸ ਲਈ ਜਰੂਰਤ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਵਿੱਚ ਕਲਾ ਨੂੰ ਪਹਿਚਾਣ ਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਨਿਖਾਰ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾਵੇ।ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਜੀ.ਅੈਚ.ਜੀ.ਅਕੈਡਮੀ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਰਮਨਜੋਤ ਕੌਰ ਗਰੇਵਾਲ ਨੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਆਧੁਨਿਕ ਯੁੱਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਭਵਿੱਖ ਲਈ  ਸਿੱਖਿਅਕ ਦੁਆਰਾ ਦੱਸੇ ਗੲੇ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕਿਆਂ  ਨੂੰ ਅਪਨਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ।

ਹਠੂਰ,7,ਜੁਲਾਈ-(ਕੌਸ਼ਲ ਮੱਲ੍ਹਾ)-ਸਵਿਲ ਸਰਜਨ ਲੁਧਆਿਣਾ ਦੇ ਦਸਿ਼ਾ ਨਰਿਦੇਸ਼ ਹੇਠ ਅੱਜ ਇੱਥੋਂ ਨੇੜਲੇ ਪੰਿਡ ਚਕਰ ਵੱਿਚ ਡੇਂਗੂ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਕੈਂਪ ਲਗਾਇਆ ਗਆਿ। ਇਸ ਕੈਂਪ ਦੌਰਾਨ ਭੁਪੰਿਦਰ ਸੰਿਘ ਨੇ ਬੱਚਆਿਂ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਬਾਰੇ ਵਸਿਥਾਰ ਪੂਰਵਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੱਿਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਆਿ ਕ ਿਇਹ ਬਮਿਾਰੀ ਮਾਦਾ ਮੱਛਰ ਦੇ ਕੱਟਣ ਤੇ ਫੈਲਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਸਿ਼ੇਸ਼ ਤਰਾਂ ਦਾ ਬੁਖ਼ਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਡੇਂਗੂ ਬੁਖ਼ਾਰ ਕਹਿਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਬੁਖ਼ਾਰ ਨਾਲ ਸਰਿ ਦਰਦ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵੱਿਚ ਦਰਦ, ਚਮੜੀ ਤੇ ਦਾਣੇ,ਅੱਖਾਂ ਦੇ ਪਛਿਲੇ ਹੱਿਸੇ ਵਚਿ ਦਰਦ,ਮਸੂੜ੍ਹੇ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਚਿੋਂ ਖ਼ੂਨ ਵਗਣਾ ਆਦ ਿਲੱਛਣ ਪਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਮਿਾਰੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵੱਿਚੋਂ ਮੱਛਰ ਦੀਆਂ ਲੁਕਣ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਕਹਿਾ ਕ ਿਮੱਛਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਪੂਰੀਆਂ ਬਾਹਾ ਦੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਨਿਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ ਤੇ ਮੱਛਰ ਦਾਨੀ, ਤੇਲ ਅਤੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਵਰਤਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸੁਖਪਾਲ ਸੰਿਘ ਫਾਰਮੇਸ਼ੀ ਅਫਸਰ,ਅਮਨਦੀਪ ਸੰਿਘ ਵਰਕਰ, ਬਲਜੀਤ ਕੌਰ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੌਰ (ਦੋਵੇਂ-ਏਐੱਨਐੱਮ) ਸਮੇਤ ਆਂਗਨਵਾੜੀ ਵਰਕਰ ਤੇ ਆਸ਼ਾ ਵਰਕਰ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ।                    
 

ਜਿਸ ਇਨਸਾਨ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਲਗਨ ਤੇ ਸੱਚੀ ਮਿਹਨਤ ਸਦਕਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉੱਚੀ ਤੋਂ ਉਚੀ ਮੰਜ਼ਿਲ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਹਨਤ, ਲਗਨ, ਹਿੰਮਤ, ਸਾਧਨਾ ਅਤੇ ਘਾਲਣਾ ਦੇ ਬਲਬੂਤੇ 2022 ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ‘ਚ ਹਲਕਾ ਸਮਾਣਾ ਤੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਬਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਨਾਢ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਸਾਬਕਾ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੱਖੜਾ (ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਤੇ ਬਸਪਾ) ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਵਿਧਾਇਕ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ (ਕਾਂਗਰਸ) ਤੋਂ 39763  ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਹਰਾ ਕੇ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਜਿੱਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨਾਂ ਦੀ ਕਾਬਲੀਅਤ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਵੇਂ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤੇ ਮੰਤਰੀ ਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਸ. ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਦੀ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਹਲਕਾ ਸਮਾਣਾ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਦੇ ਆਮ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ਚੋਂ ਉਠ ਕੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ  ਵਿੱਚ ਜਾ ਨਗਾਰਾ ਖੜਕਾਉਣਾ ਕੋਈ ਖਾਲਾ ਜੀ ਦਾ ਵਾੜਾ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਫ਼ਲ ਹੈ।ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਭਾਵੇਂ ਰਾਜਨੀਤਕ ਨਹੀਂ, ਉਨਾਂ੍ਹ ਦੀ ਇਨਕਲਾਬੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸ਼ੌਂਕ ਨੇ ਉਨਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਪ੍ਰਵੇਸ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤਾ।ਉਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਦਮ ’ਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ‘ਚ ਇਕ ਵਲੰਟੀਅਰ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਪੌੜੀ ਦਰ ਪੌੜੀ ਅੱਗੇ ਵੱਧਦਿਆਂ ਹਲਕਾ ਇੰਚਾਰਜ, ਹਲਕਾ ਵਿਧਾਇਕ ਅਤੇ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ ਤੱਕ ਦੇ ਸਫਰ ਨੂੰ ਤੈਅ ਕਰਦਿਆਂ ਅੱਜ ਇਹ ਵਿਲੱਖਣ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਵਲੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ ਤੇ ਠਿੱਬੀ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਸਿਪਾਹੀ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਨਿਭਾਉਦੇਂ ਹੋਏ ਸਬਰ ਰੱਖਦਿਆਂ ਆਪਣਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਿਰਦਾਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਦਲਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਸਮੇਂ ਸਮਾਜਕ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲੀ ਆਪਣੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਿਆ।ਪਿਛਲੇ ਕਰੀਬ 9 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਨਿਰਸੁਆਰਥ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੇਵਾ ਭਾਵ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਸੁਪਰੀਮੋ ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਅਤੇ ਵਰਕਰਾਂ  ਦਾ ਚਿਹੇਤਾ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਿਆਕਤ, ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਮਿੱਤਰਤਾ ਭਰੇ ਨਿੱਘੇ ਸੁਭਾਅ ਨੇ ਹਲਕਾ ‘ਚ ਆਪ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਮਜਬੂਤੀ ਮਿਲੀ।ਅੱਜ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤੀ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਲੀਡਰ ਵੋਟਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੇ ਵਰਕਰਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਤੱਕ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਪਰ ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਉਹ ਰਾਜਨੀਤਕ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹੈ ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਰਕਰਾਂ ਦੇ ਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਪਣੇ ਇਲਾਕੇ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਮੋਹਤਬਰ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਤੱਕ ਯਾਦ ਹਨ।ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਾਫਤ, ਦਿਆਲਤਾ ਦਾ ਪੱਲਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ ਅਤੇ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਦਿਨ ਰਾਤ ਕਰੜੀ ਮਿਹਨਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਜਿਸ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਉਹ ਅੱਜ ਹਲਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਇੱਕ ਸ਼ਰੀਫ ਅਤੇ ਮਿਲਣਸਾਰ ਨੇਤਾ ਵਜੋਂ ਮਕਬੂਲ ਹੋਏ ਹਨ।ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਨਸਾਨ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸਫ਼ਲਤਾ ਓਦੋਂ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹਦੀ ਹੈ, ਜਦ ਉਸਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਵੀ ਉਸਦੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦਾ ਲੋਹਾ ਮੰਨਣ! ਜੋੜਾਮਾਜਰਾ ਦੇ ਮੈਂ ਉਹਨਾਂ ਆਲੋਚਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵੀ ਪੈਰੀਂ ਹੱਥ ਲੱਗਦੇ ਦੇਖੇ, ਜਿਹੜੇ ਕਦੇ ਉਸ ਦੀ ਪਿੱਠ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਨੂੰ ਬੁਰਾ-ਭਲਾ ਬੋਲਦੇ ਸਨ।
ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਦੀ ਸਰਬਪਰਵਾਨਿਤ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਇਕ ਪੱਖ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹੋਸ਼ੀ, ਲਿਫਾਫੇਬਾਜ ਤੇ ਲਾਰੇਬਾਜ ਬਿਆਨਬਾਜੀ ਤੋਂ ਕੋਹਾਂ ਦੂਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਵਾਲਾ ਇਨਸਾਨ ਹੈ।ਉਸ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਸਾਫ ਸੁਥਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਕਰਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਹਰ ਚੋਣ ਵੇਲੇ ਹਰ ਤਰਾਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਪਾਰਟੀ ਵਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੋ ਵੀ ਡਿਊਟੀ ਲਗਾਈ ਗਈ, ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਤਨਦੇਹੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾਇਆ ਹੈ।ਇਨੀ ਦਿਨੀਂ ਜੋੜਾਮਾਜਰਾ ਹਲਕਾ ਸਮਾਣਾ ਵਿਧਾਇਕ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੀ ਹਾਊੁਸ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਐਗਰੀਕਲਚਰ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਆਪਣੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨਿਭਾਅ  ਰਹੇ ਹਨ।
 ਦੱਸਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਇੱਕ ਨਿਧੜਕ, ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਬੇਬਾਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਵੀ ਵੱਡੇ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸੱਚੀ ਗੱਲ ਕਹਿਣ ਦੀ ਜ਼ੁਅਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਚੰਗਾ ਬੁਲਾਰਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਨ ਦਾ ਗੁਣ ਹੈ।ਸ. ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਵਲੋਂ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਇਜਲਾਸ ‘ਚ ਕੁਝ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦੇ ਚੁੱਕੇ ਗਏ ਜਿਵੇਂ  ਕਿ ਸੜਕਾਂ ਚੌੜੀਆਂ ਕਰਨ ਸਮੇਂ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਦਰੱਖ਼ਤ ਪੱਟ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਸੜਕਾਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਉਪਰੰਤ ਦੁਬਾਰਾ ਸੜਕਾਂ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ  ਨਵੇਂ ਦਰੱਖਤ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਅਤੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਕੋਟੇ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਅਜੇ ਤੱਕ ਬਿਜਲੀ ਕੁਨੈਕਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆ ਸਕਿਉਰਿਟੀਆਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਵਿਆਜ ਸਮੇਤ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਸਬੰਧੀ ਉਠਾਏ ਗਏ ਸਵਾਲਾਂ ਦੀ  ਸੂਬੇ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਸਮਝ ਹੈ ਅਤੇ  ਹਰ ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਰਦ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮਝਦੇ ਹਨ।ਉਨਾਂ ਦੀ ਇਹੋ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੇ ਦਰਦ ਹਰੇ ਜਾਣ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ ਵਧੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਜਾਤ ਮਿਲੇ ਆਦਿ।ਸਮੇਂ ਦੇ ਚੱਕਰ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰੇ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਵਿਚ ਕਰੋਨਾ ਕਾਲ ਦੇ ਚਲਦਿਆਂ ਜਦੋ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਹੁਕਮ ਅਨੁਸਾਰ ਲੌਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਜਨਤਾ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ ਕੈਦ ਹੋ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੰਮਕਾਰ ਬੰਦ ਹੋ ਗਏ ਉਸ ਵੇਲੇ ਜੌੜਾਮਾਜਰਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਕੇ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਰਹੇ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਰ ਸੰਭਵ ਮੱਦਦ ਕੀਤੀ।ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਅੰਨਦਾਤੇ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਾਲੇ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਖਿਲਾਫ਼ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਮੋਰਚੇ ਲੱਗੇ ਸਨ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਲੜੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਘੋਲਾਂ ‘ਚ ਆਪਣੀ ਟੀਮ ਸਮੇਤ ਮੋਹਰੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਏ।ਪਰਮਾਤਮਾ ਇਸ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨੂੰ ਤੰਦਰੁਸਤੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਲੰਮੀਆਂ ਉਮਰਾਂ ਬਖਸ਼ੇ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਕਰੁਤੀਆਂ, ਗੰਦਲੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਦੇ ਫੈਲੇ ਹੋਏ ਹਨੇਰੇ ਨੂੰ ਹੂੰਝਣ ਲਈ ਸੂਰਜ ਬਣ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਬਖਸ਼ੇ।
 ਹਰਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਜਵੰਦਾ 9463828000

ਡਾ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਲੈਣਗੇ ਸੀ ਐਮ  ਲਾਵਾਂ

ਅਜੀਤਵਾਲ (ਬਲਵੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਠ )ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ.ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ  ਕੱਲ੍ਹ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਹੀ ਇਕ ਸਾਦੇ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਡਾ ਗੁਰਪ੍ਰੀਤ ਕੌਰ ਨਾਲ ਲਾਵਾਂ ਲੈਣਗੇ  ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮੈਂਬਰ  ਹੀ ਸਾਮਲ ਹੋਣਗੇ ਜੋੜੀ ਨੂੰ ਅਸ਼ੀਰਵਾਦ ਦੇਣ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਕੌਮੀ ਕਨਵੀਨਰ  ਅਰਵਿੰਦ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਵੀ ਆਉਣਗੇ  ਦਰਅਸਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੇ ਮਾਤਾ ਹਰਪਾਲ ਕੌਰ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਆਪਣਾ ਘਰ ਵਸਾਵੈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੀ ਜੀਵਨ ਸਾਥਣ ਦੀ ਚੋਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ ਨੇ ਕੀਤੀ ਹੈ ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ ਮੁੱਖਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਦੋ ਬੱਚੇ ਹਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਛੇ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਤਲਾਕ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ  ਬੱਚੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭਗਵੰਤ ਮਾਨ ਦੇ ਸਹੁੰ ਚੁੱਕ ਸਮਾਗਮ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ

ਜਗਰਾਉ 6 ਜੁਲਾਈ  (ਅਮਿਤਖੰਨਾ)ਸਵਾਮੀ ਰੂਪ ਚੰਦ ਜੈਨ ਸਕੂਲ ਨੇ ਹਰ ਸਾਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਸ ਸਾਲ ਵੀ ਅੱਠਵੀ  ਪੰਜਵੀਂ ਅਤੇ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਣ ਸਵਾਮੀ ਰੂਪ ਚੰਦ ਜੈਨ ਸਕੂਲ ਨੇ  ਦਸਵੀਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਗੱਡ ਲਏ ਹਨ ।ਸਕੂਲ ਦੇ ਹੋਣਹਾਰ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਅਸ਼ੀਸ਼ ਨੇ  94%ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਮੋਹਰੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ।ਇਸੇ ਲੜੀ ਵਿੱਚ ਸਮੀਰ ਨੇ  93.3%  ਦੂਜਾ ,  ਨੈਨਸੀ ਨੇ 91.5% ਅੰਕ ਹਾਸਿਲ ਕਰਕੇ  ਸਕੂਲ ਵਿੱਚੋਂ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਹਰਦੀਪ ਕੌਰ 91.2 %ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ   ਚੌਥਾਅਤੇ ਨਵਨੀਤ ਕੌਰ ਨੇ 90.3%ਅੰਕ ਲੈ ਕੇ   ਪੰਜਵਾਂ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਹੈ । ਸਕੂਲ ਦੇ ਚੰਗੇ ਰਿਜਲਟ ਸਦਕਾ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਸੀ ।ਸਕੂਲ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਰਾਜਪਾਲ ਕੌਰ  ਅਤੇ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ  ਮੈਂਬਰ ਪ੍ਰਧਾਨ ਸ਼੍ਰੀ ਰਮੇਸ਼ ਜੈਨ   ਮੈਨੇਜਰ ਸ੍ਰੀ ਧਰਮਪਾਲ ਜੈਨ  ਅਤੇ ਸੈਕਟਰੀ ਸ੍ਰੀ ਵਿਜੇ ਜੈਨ ਵੱਲੋਂ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਮੁਬਾਰਕਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ  ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ   ਹੋਰ ਤਰੱਕੀ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ।

ਧਰਮਕੋਟ ਜੁਲਾਈ 5 (ਮਨੋਜ ਕੁਮਾਰ ਨਿੱਕੂ )ਸ੍ਰੀ ਬਾਲ ਨਵ ਵੈਸ਼ਨੋ ਭਜਨ ਮੰਡਲੀ ਧਰਮਕੋਟ ਵੱਲੋ 23 ਜੁਲਾਈ ਦਿਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ  ਮੰਦਿਰ ਠਾਕੁਰ ਦੁਆਰ ਕਲਾ  ਧਰਮਕੋਟ(ਮੋਗਾ) ਵਿਖੇ ਸਮੂਹ ਸੰਗਤਾਂ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗ ਨਾਲ ਬੜੀ ਧੂਮਧਾਮ ਨਾਲ ਝੰਡਾ ਪੂਜਨ  ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸ੍ਰੀ ਬਾਲ ਨਵ ਵੈਸ਼ਨੋ ਭਜਨ ਮੰਡਲੀ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਝੰਡਾ ਪੂਜਨ 10 ਵਜੇ ਸਵੇਰੇ, ਝੰਡਾ ਰਵਾਨਗੀ 12 ਵਜੇ ਦੁਪਹਿਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੋ ਆਪ ਜੀ ਨੂੰ ਝੰਡਾ‌ ਪੂਜਨ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਦਾ ਹਾਰਦਿਕ ਸੱਦਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਮਹਾਂਮਾਈ ਦਾ ਗੁਣਗਾਨ ਜਗਦੰਬਾ ਭਜਨ ਮੰਡਲੀ‍‍(ਭਗਤ ਸ਼ਿਵਾਨੰਦ ਜੀ) ਧਰਮਕੋਟ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਆਓ ਆਪਾਂ ਰਲ ਮਿਲ ਕੇ ਮਾਂ ਦਾ ਆਸ਼ੀਰਵਾਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰੀਏ

ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਹੀ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ਼ ਪੰਜਾਬੀ ਮਾਂ-ਬੋਲੀ ਦੇ ਲਾਡਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੋਹਰੀ ਰਹੇਗਾ ਹੀ ਰਹੇਗਾ। ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲ ਵਿਧਾ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹਨਾਂ ਹਿੱਸੇ ਪਿਤਾਮਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। 4 ਜੁਲਾਈ 1897 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਚੱਕ ਹਮੀਦ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਿਹਲਮ (ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਬਹਾਦਰ ਚੰਦ ਸੂਰੀ ਦੇ ਘਰ ਤੇ ਮਾਤਾ ਲੱਛਮੀ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਬਾਲ ਹੰਸ ਰਾਜ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ ਜੋ ਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਿਸ਼ਾਵਰ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥੀ ਬਾਗ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਦਕਾ ਹੰਸ ਰਾਜ ਤੋਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਬਣ ਗਿਆ।  ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਨਿੱਕੀ ਉਮਰੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਅੱਗੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨੂੰ ਹੰਢਾਉਂਦਿਆਂ ਹਲਵਾਈ ਦੀ ਦੁਕਾਨ 'ਤੇ ਭਾਂਡੇ ਮਾਂਜੇ ਅਤੇ ਮੇਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕੁਲਫ਼ੀਆਂ ਵੀ ਵੇਚੀਆਂ। ਸਾਹਿਤ ਨਾਲ਼ ਮੋਹ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਲਮ ਨਾਲ਼ ਸਾਂਝ ਐਸੀ ਰਾਸ ਆਈ ਕਿ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹੇ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਨਾਵਲ ਅੱਜ ਵੀ ਐੱਮ.ਏ ਅਤੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਕਾਲੀਦਾਸ, ਸ਼ੈਕਸਪੀਅਰ, ਟਾਲਸਟਾਏ, ਡਿਕਨਜ਼, ਟੈਗੋਰ ਅਤੇ ਬਰਨਾਰਡ ਸ਼ਾਅ ਵਰਗੇ ਮਹਾਨ ਸਾਹਿਤਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਸਾਹਿਤਕ ਸਫ਼ਰ:- ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ 13 ਸਾਲ ਦੀ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 1919 ਦੀ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਦਿਨ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਜਲਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਦੀ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਖੀਂ ਵੇਖਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਦੋਸਤ ਵੀ ਇਸ ਹੱਤਿਆ-ਕਾਂਡ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਦੀ ਇਕ ਲੰਬੀ ਕਵਿਤਾ 'ਖ਼ੂਨੀ ਵਿਸਾਖੀ' ਲਿਖੀ। ਹਕੂਮਤ ਨੇ ਇਸ ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਈ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਾਵਿ-ਸੰਗ੍ਰਹਿ, ਸੀਹਰਫ਼ੀ ਹੰਸ ਰਾਜ, ਛਪਿਆ। 'ਸਤਿਗੁਰ ਮਹਿਮਾ' ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਲਿਖੇ ਕੁਝ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਵੀ ਛਪੇ।  1922 ਵਿਚ ਇਹ ਗੁਰੂ ਕਾ ਬਾਗ਼ ਮੋਰਚੇ ਸਮੇਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਜੇਲ ਗਏ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਪਣੀ ਦੂਜੀ ਕਾਵਿ ਪੁਸਤਕ 'ਜ਼ਖ਼ਮੀ ਦਿਲ' ਲਿਖੀ ਜੋ 1923 ਵਿੱਚ ਛਪੀ ਅਤੇ ਜਿਸ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਦੋ ਹਫ਼ਤਿਆਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਾਬੰਦੀ ਲਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। 1923 ਈ: ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚੋਂ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਖ਼ਾਲਸਾ ਪ੍ਰੈੱਸ ਚਾਲੂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਹ ਨਾ ਚੱਲਣ ਕਰਕੇ ਵੇਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ‘ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਪੁਸਤਕਾਲਾ’ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਤੇ ਲੋਕ ਸਾਹਿਤ’ ਨਾਂ ਦਾ ਮਾਸਿਕ ਰਸਾਲਾ ਵੀ ਕੱਢਿਆ।

ਨਾਵਲ ਯਾਤਰਾ:-ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਵਿਧਾ ਨਾਵਲ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਚੱਲੇ ਤੇ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਨਾਂ ਅੱਗੇ ਆਉਣਾ ਸੁਭਾਵਿਕ ਹੈ। ਸੱਚਮੁੱਚ ਨਾਵਲ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਬਿਨਾ ਅਧੂਰੀ ਰਹੇਗੀ। ਨਾਵਲ ਦੇ ਪਿਤਾਮਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਵੀ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਹੀ ਤਾਂ ਆਇਆ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਹਿਤਕ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਵੀਸ਼ਰੀ ਤੇ ਇੱਕ ਕਵੀ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੀਤੀ ਸੀ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਵਿਧਾਵਾਂ ਤੇ ਵੀ ਕਲਮ ਅਜ਼ਮਾਈ ਪਰ ਗੁਰੂ ਕੇ ਬਾਗ ਦੇ ਮੋਰਚੇ ਦੌਰਾਨ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇੱਕ ਜੱਥੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਲਾਹੌਰ ਬੋਰਸਟਲ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਮੇਲ਼ ਜਗਨ ਨਾਥ ਨਾਂ ਦੇ ਆਦਮੀ ਨਾਲ਼ ਹੋਇਆ,ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮੁਨਸ਼ੀ ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ ਦੇ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹਨ ਨੂੰ ਮਿਲੇ। ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਵੀ ਖ਼ੁਦ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ ਦਾ ਖਿਆਲ ਆਇਆ। ਮੁਨਸ਼ੀ ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ਼ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੀ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ ਦੀ ਰੁਚੀ ਲਈ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਵਾਂਗ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ‘ਅਧਖਿੜੀ ਕਲੀ’ ਲਿਖਿਆ ਪਰ ਜ਼ੇਲ੍ਹ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਤਲਾਸ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਇਸਦੇ ਖਰੜੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜਬਤ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਬਾਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਇਹੀ ਨਾਵਲ ਅੱਧ ਖਿੜਿਆ ਫੁੱਲ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਇਆ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ 'ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ' ਪੰਜਾਬ ਖ਼ਾਲਸਾ ਬੁੱਕ ਡੀਪੂ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵੱਲੋਂ 1924 ਵਿੱਚ ਛਪਿਆ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਨਸ਼ੀ ਪ੍ਰੇਮ ਚੰਦ ਅਤੇ ਸ: ਚਰਨ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਦਕਾ ਹੀ ਲਿਖਿਆ।ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਮਤਰੇਈ ਮਾਂ ਦੇ ਕਰੂਰ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਹੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਨਾਵਲ 'ਕਾਲ ਚੱਕਰ' ਲਿਖਿਆ। ਇਸ ਵਿੱਚ 'ਨਸ਼ੇ ਦੀ ਆਦਤ ਤੇ ਬਾਹਰਲੇ ਵਿਆਕਤੀ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਨਾਲ਼ ਘਰ ਦੀ ਬਰਾਬਾਦੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ' ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਵਲ 'ਪ੍ਰੇਮ ਸੰਗੀਤ' ਵਿੱਚ ਵਿਆਹ ਮਗਰੋਂ ਦੂਜੀ ਔਰਤ ਨਾਲ਼ ਬਣੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨਾਲ਼ ਆਉਂਦੀਆਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਘਰੇਲੂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 1928 ਦੇ ਲਗਭਗ ਨਾਵਲ 'ਮਿੱਠਾ ਮਹੁਰਾ' ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਰਦ ਦੁਆਰਾ ਦੂਜਾ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਨਾਲ਼ ਘਰੇਲੂ ਮਾਹੌਲ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤਕ ਸਫ਼ਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨਾਵਲ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇਹਨਾਂ ਨਾਵਲਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਮੰਨਦਾ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਨਾਵਲਾਂ ਦੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦਿਆਂ ਖ਼ੁਦ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਆਪਣੇ ਉਪਰੋਕਤ ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ 'ਮਸ਼ਕ ਦੀ ਪੱਟੀ' ਦੱਸਦਾ ਹੈ। 1932 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਨਾਵਲ 'ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ' ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਨਾਵਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨਾਵਲ ਸੀ। ਨਾਵਲ ਵਿਚਲੇ ਪਾਤਰ ਬਚਨ ਸਿੰਘ ਤੇ ਸੁੰਦਰੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਾਕੀ ਸਾਰੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਲਹੂ ਨੂੰ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਚਿੱਟਾ ਹੁੰਦੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ।  "ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ" ਦੇ ਮੁਖਬੰਦ ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਖ਼ੁਦ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, "ਇੰਞ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।  ਸੰਸਾਰ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲਿਖਾਰੀ 'ਲੀਓ ਟਾਲਸਟਾਏ' ਦੀ ਪੋਤਰੀ 'ਨਾਤਾਸ਼ਾ ਟਾਲਸਟਾਏ' ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਵਲ 'ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ' ਦਾ ਰੂਸੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇਸ ਰੂਸੀ ਤਰਜਮੇ ਦੀਆਂ 50,000 ਕਾਪੀਆਂ ਛਾਪੀਆਂ ਗਈਆਂ ਜੋ ਕਿ ਛਪਣ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਸਾਰੀਆਂ ਹੀ ਵਿਕ ਵੀ ਗਈਆਂ ਸਨ। ਇਸੇ ਨਾਵਲ 'ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ' ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੋਤੇ ਦਿਲਰਾਜ ਸਿੰਘ ਸੂਰੀ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ 'ਚ ਵੀ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਸੀ।  ਨਾਵਲ 'ਫੌਲਾਦੀ ਫੁੱਲ' ਅਨਜੋੜ ਵਿਆਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। 'ਕਾਗਤਾਂ ਦੀ ਬੇੜੀ' ਤੇ 'ਪਾਪ ਦੀ ਖੱਟੀ' ਨਾਵਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਲਾਲਸਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਨਿਕਲਦੇ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 1938 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਨਾਵਲ 'ਪਿਆਰ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ' ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਫਿਰਕਿਆਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਨਾਵਲ 'ਗਰੀਬ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ' ਵਿੱਚ ਮਾਲਕ ਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਦੀ ਟੱਕਰ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਸਾਂਝ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਕੇ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਦੇ ਥੀਮ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। 1942 ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਨਾਵਲ 'ਪਵਿੱਤਰ ਪਾਪੀ' ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਰਚਿਤ ਨਾਵਲ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਵਿਚਲੇ ਪਾਤਰ 'ਕਿਦਾਰ' ਤੇ 'ਵੀਣਾ' ਰਾਹੀਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਪਿਆਰ ਦੇ ਭਾਵ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਵਿਸ਼ੇ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਵਲ ਦੇ 25 ਤੋਂ ਵੱਧ ਐਡੀਸ਼ਨ ਛਪ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਹ ਕਈ ਹੋਰ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ 'ਚ ਅਨੁਵਾਦ ਵੀ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਵਲ 'ਤੇ ਇੱਕ ਸਫ਼ਲ ਬਾਲੀਵੁੱਡ ਫ਼ਿਲਮ ਵੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।  ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨਾਵਲ ਜੀਵਨ ਸੰਗਰਾਮ, ਧੁੰਦਲੇ ਪਰਛਾਵੇਂ, ਦੂਰ ਕਿਨਾਰਾ, ਲਵ ਮੈਰਿਜ ਆਦਿ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਵੱਖੋ-ਵੱਖ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਦੁਖਾਂਤ ਤੇ ਸੁਖਾਂਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਹਨ।  'ਟੁੱਟੀ ਵੀਣਾ' ਤੇ 'ਗੰਗਾਜਲੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ' ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੇਸਵਾਚਾਰੀ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਖ਼ੂਨ ਦੇ ਸੋਹਿਲੇ' ਤੇ 'ਅੱਗ ਦੀ ਖੇਡ' ਦੋਵੇਂ ਨਾਵਲ ਦੇਸ਼ ਵੰਡ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। 'ਮੰਝਧਾਰ' ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਉਜਾੜੇ ਕਾਰਨ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੇ 'ਚਿੱਤਰਕਾਰ' ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵੰਡ ਮਗਰੋਂ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੇ ਮਾਹੌਲ ਨਾਲ਼ ਗ਼ਲਤ ਰਸਤੇ ਪਏ ਪਾਤਰ ਨੂੰ 'ਕਲਾ ਰਾਹੀਂ ਸੁਧਾਰ' ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ।  ਨਾਵਲ 'ਆਦਮਖੋਰ' ਸਮਾਜਵਾਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੰਬੰਧਿਤ,'ਕਟੀ ਹੋਈ ਪਤੰਗ' ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਗਰੋਂ ਨਵੀਂ ਭਾਰਤੀ ਹਕੂਮਤ ਦੁਆਰਾ ਹੁੰਦੀ ਲੁੱਟ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਸੁਮਨ ਕਾਂਤਾ' ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੀ ਔਰਤ ਸੰਬੰਧਿਤ , 'ਨਾਸੂਰ' ਆਜ਼ਾਦੀ ਬਾਦ ਕਿਰਤੀ ਵਰਗ ਦੇ ਹੰਢਾਏ ਸੰਤਾਪ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਸੰਗਮ' ਆਜ਼ਾਦੀ ਬਾਦ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਢਾਂਚੇ ਦੀ ਆਈ ਗਿਰਾਵਟ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਬੰਜਰ' ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਵਿਰੋਧ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਆਸਤਕ ਨਾਸਤਕ' ਧਰਮੀ ਜਾਂ ਅਧਰਮੀ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਦਿਖਾਵੇ ਤੇ ਚੋਟ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਪੁਜਾਰੀ' ਪੰਜਾਬ ਪੁਨਰਗਠਨ ਲਹਿਰ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ 'ਛਲਾਵਾ' ਚੰਗੇ ਚਰਿੱਤਰ ਤੇ ਮਾੜੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ,'ਅਣਸੀਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮ' ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਜ਼ਿਮੀਂਦਾਰਾਂ ਤੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਜੱਦੋ-ਜਹਿਦ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ, 'ਪੱਥਰ ਦੇ ਖੰਭ' ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀ ਦੀ ਸਵੈ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ਼ ਸੰਬੰਧਿਤ ਨਾਵਲ ਹੈ।  ਨਾਵਲ 'ਇੱਕ ਮਿਆਨ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ' ਗ਼ਦਰ ਲਹਿਰ ਦੇ ਗ਼ਦਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਇੱਕ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੇ ਰਾਜਸੀ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ ਨਾਵਲ 'ਇਕ ਮਿਆਨ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ' ਦੀ ਟਾਲਸਟਾਏ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਵਲ 'ਵਾਰ ਐਂਡ ਪੀਸ' ਨਾਲ ਤੁਲਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਨਾਵਲ ਇਸ ਨਾਵਲ 'ਇਕ ਮਿਆਨ ਦੋ ਤਲਵਾਰਾਂ' ਲਈ 1961 ਵਿੱਚ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਲੀ ਵੀ ਮਿਲ਼ਿਆ।  ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਨਾਵਲ ਯਾਤਰਾ 'ਅੱਗੇ ਵਰ ਨਹੀਂ ਸਰਾਪ', 'ਕੋਈ ਹਰਿਆ ਬੂਟ ਰਹਿਓ ਰੀ', 'ਸਰਾਪੀਆਂ ਰੂਹਾਂ' ਲਿਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਖ਼ੀਰਲੇ ਨਾਵਲ 'ਗਗਨ ਦਮਾਮਾ ਬਾਜਿਆ' ਜੋ ਕਿ ਨਵਯੁਗ ਪਬਲਿਸ਼ਰਜ਼ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲੋਂ 1967 ਵਿੱਚ ਛਾਪਿਆ ਗਿਆ ਤੱਕ ਆਪਣਾ ਸਾਹਿਤਕ ਸਫ਼ਰ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। 'ਗਗਨ ਦਮਾਮਾ ਬਾਜਿਆ' ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਜ਼ਿੱਦੀ ਬੱਚੇ ਤੋਂ ਜਿੰਮੇਵਾਰ ਸੈਨਿਕ ਬਣਨ ਤੱਕ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ 1965 ਦੀ ਹਿੰਦ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ਦੇ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਇਕ ਪ੍ਰੀਤ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ 'ਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੀ ਉਚਾਈ ਤੱਕ ਕੋਈ ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਇਹ ਇੱਕ ਕਥਨ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਪਾਠਕ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,ਉਹ ਸਾਹ ਵੀ ਲੈਣਾ ਵੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਲੱਗਪਗ ਅਠੱਤੀ ਨਾਵਲ,ਨੌ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ,ਚਾਰ ਨਾਟਕ,ਮੇਰੀ ਦੁਨੀਆ (ਸਵੈ-ਜੀਵਨੀ),ਸੱਤ ਪੁਸਤਕਾਂ ਦਾ ਅਨੁਵਾਦ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਨੂੰ ਹੋਰ ਅਮੀਰ ਕੀਤਾ। 

ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ:- ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਮਹਿਕਮਾ ਪੰਜਾਬੀ ਪਟਿਆਲਾ ਵੱਲੋਂ 1952 ਵਿੱਚ ਤੇ 1961 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਦਿੱਲੀ ਵੱਲੋਂ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਰਹੂਮ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰ ਕੁਮਾਰ ਗੁਜਰਾਲ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਦੀ ਡਾਕ ਟਿਕਟ ਵੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਪ੍ਰੀਤ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ 28 ਦਸੰਬਰ 1971 ਦਾ ਦਿਨ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਆਖਰੀ ਦਿਨ ਸੀ। ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲਕਾਰੀ ਦਾ ਸ਼ਾਹ ਅਸਵਾਰ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦਾ ਰਹੇਗਾ। 

ਸ.ਸੁਖਚੈਨ ਸਿੰਘ ਕੁਰੜ 

(ਪੰਜਾਬੀ ਅਧਿਆਪਕ ਤੇ ਭਾਸ਼ਾ ਮੰਚ ਸਰਪ੍ਰਸਤ)

ਸਰਕਾਰੀ ਸੀਨੀਅਰ ਸੈਕੰਡਰੀ ਸਕੂਲ ਮਾਨਾ ਸਿੰਘ ਵਾਲ਼ਾ