ਕੁਸ ਗੱਲਾਂ ਮਾਹਰਾਂ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਸਪਸ਼ਟ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪ ਹੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਆਓ ਪੜੀਏ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰੀਏ ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ..! ਦੇਸ਼ 'ਚ ਕੌਮਾਂਤਰੀ ਮਹਾਮਾਰੀ ਕੋਵਿਡ-19 ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕੀਤੇ ਗਏ ਲਾਕਡਾਊਨ ਨੇ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਕਰਨ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਹਰੇਕ ਕਿਸਮ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਚ ਕਾਫੀ ਕਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਲਈ ਭਾਰਤ 'ਚ ਵੱਧਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਤੇ ਉਸ ਕਾਰਨ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਾਧੂ ਖ਼ਰਚਿਆਂ 'ਚ ਵੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਨਵੀਂ ਖੋਜ ਮੁਤਾਬਕ ਦਿੱਲੀ, ਮੁੰਬਈ ਤੇ ਪੰਜ ਵੱਡੇ ਮਹਾਨਗਰਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਚ ਕਮੀ ਕਾਰਨ 630 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜਾਨ ਬਚ ਗਈ ਤੇ 69 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ (ਕਰੀਬ 51.69 ਅਰਬ ਰੁਪਏ) ਦੀ ਬਚਤ ਹੋਈ ਹੈ। ਬਰਤਾਨੀਆ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਆਫ ਸੁਰੇ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨਵੀਂ ਖੋਜ 'ਚ ਪਾਇਆ ਕਿ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 'ਚ ਵਾਹਨਾਂ ਨਾਲ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਘਾਤਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੱਤ (ਪੀਐੱਮ 2.5) ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਿੱਲੀ, ਮੁੰਬਈ, ਕੋਲਕਾਤਾ, ਚੇਨਈ ਤੇ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਰਗੇ ਭਾਰਤੀ ਮਹਾਨਗਰਾਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਪਰ 25 ਮਾਰਚ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 11 ਮਈ ਵਿਚਾਲੇ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਹਵਾ 'ਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਘਾਤਕ ਪੀਐੱਮ2.5 ਕਣ ਏਨੇ ਘੱਟ ਹੋ ਗਏ ਜਿੰਨੇ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾ 'ਚ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਵਾਹਨਾਂ ਦਾ ਚੱਲਣਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਇਸ ਭਾਰਤੀ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਫੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਿਆ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੀ ਮਿਆਦ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਘਾਤਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਣ ਮੁੰਬਈ 'ਚ 10 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤਕ ਘੱਟ ਹੋ ਗਏ। ਜਦਕਿ ਦਿੱਲੀ 'ਚ 54 ਫ਼ੀਸਦੀ ਘੱਟ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ 'ਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਣ ਹਵਾ 'ਚ 24 ਤੋਂ 32 ਫ਼ੀਸਦੀ ਤਕ ਘੱਟ ਹੋਏ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੇ ਮੁਲਾਂਕਣ ਅਨੁਸਾਰ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 630 ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਬਚ ਗਈਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਡਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ 'ਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਸਿਹਤ ਸਬੰਧੀ ਖ਼ਰਚਿਆਂ 'ਚ ਵੀ ਕਰੀਬ 69 ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਕੁਮਾਰ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਦੀ ਹਵਾ 'ਚ ਵੀ ਕਾਫੀ ਸੁਧਾਰ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਲਾਕਡਾਊਨ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਨੂੰ ਇਕ ਮੌਕੇ ਵਜੋਂ ਦੇਖਦਿਆਂ ਅਜਿਹੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ 'ਚ ਆਈ ਕਮੀ ਨੂੰ ਆਮ ਦਿਨਾਂ 'ਚ ਕਾਫੀ ਹੱਦ ਤਕ ਜਿਉਂ ਦੀ ਤਿਉਂ ਰੱਖ ਸਕੇ। ਸਹੀ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਏਕੀਕ੍ਰਿਤ ਯੋਜਨਾ ਨਾਲ ਹਵਾ ਨੂੰ ਸਵੱਛ ਰੱਖਣ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਜੋ ਸਾਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਵਹਿਕਲ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਭਿਆਨਕ ਹੈ ।ਇਹ ਤਾਂ ਆਉਂਦਾ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ ਕੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਇਸ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕੋ ਸਨਸੀਰ ਹਨ। ਪਰ ਆਪਣੇ ਫਰਜ਼ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰੀਏ ਅਤੇ ਵਹਿਕਲ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਅਤੇ ਵੇਕਾਰ ਦੀ ਭੱਜ ਨੱਥ ਨੂੰ ਤਿਆਗੀਏ । ਸਿਰਫ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਕੰਮ ਲਈ ਹੀ ਵਹਿਕਲ ਦਾ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
