ਯੁ.ਕੇ.

ਲੰਡਨ,ਫ਼ਰਵਰੀ 2020-(ਗਿਆਨੀ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ/ਗਿਆਨੀ ਰਵਿਦਾਰਪਾਲ ਸਿੰਘ)-

 ਬਿ੍ਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕਲੇਸ਼ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਪ੍ਰਿੰਸ ਹੈਰੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਮੇਘਨ ਮਰਕਲ ਨੇ ਸਸੈਕਸ ਸ਼ਾਹੀ ਉਪਾਧੀ ਛੱਡਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਨ 'ਤੇ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ ਜ਼ਾਹਿਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਮਹਾਰਾਣੀ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਸਾਧਿਆ ਹੈ। ਜੋੜੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਧਰਤੀ 'ਤੇ 'ਸ਼ਾਹੀ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ।

ਹੈਰੀ ਅਤੇ ਮੇਘਨ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਅਲੱਗ ਹੋਣ ਦੇ ਰਸਮੀ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਦਸਤਖ਼ਤ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਹਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਹੀ ਉਪਾਧੀ 'ਹਿਜ ਅਤੇ ਹਰ ਰਾਇਲ ਹਾਈਨੈੱਸ' (ਐੱਚ ਆਰ ਐੱਚ) ਛੱਡਣੀ ਸੀ। ਨਾਲ ਹੀ ਦੋਵੇਂ ਹੁਣ ਆਪਣੇ ਕਰਤੱਵਾਂ ਦੇ ਪਾਲਣ ਲਈ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਨਤਕ ਫੰਡ ਦੀ ਵੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਣਗੇ। ਮੈਟਰੋ ਅਖ਼ਬਾਰ 'ਚ ਸ਼ਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਖ਼ਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਰਾਜਸ਼ਾਹੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਆਪਣੀਆਂ ਨਵੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚਿੰਨਿ੍ਹਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਜੋੜੇ ਨੇ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਵਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸ਼ਾਹੀ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਖ਼ਿਤਾਬ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਉਹ ਸਾਰੀਆਂ ਰਿਆਇਤਾਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀਆਂ ਜਿਸ ਦੀ ਸਾਨੂੰ ਉਮੀਦ ਸੀ। ਜੋੜੇ ਦਾ ਇਹ ਬਿਆਨ ਬਕਿੰਘਮ ਪੈਲੇਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਕੀਤੇ ਗਏ ਉਸ ਐਲਾਨ ਪਿੱਛੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੋੜਾ ਹੁਣ ਡਿਊਕ ਅਤੇ ਡੱਚਿਜ ਆਫ ਸਸੈਕਸ ਦੀ ਆਪਣੀ ਉਪਾਧੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ।

ਇੰਡਿਆ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 5ਵੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ...!

ਵਰਲਡ ਪੈਪਿਊਲਸ ਰਿਵਿਉ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਪਤਾ ਲਗਾ ਕੇ ਇੰਡੀਆ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 5ਵੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਹੈ ਕੇ ਅਸੀਂ ਮਸੂਸ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਕੇ ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਇਕ ਮੁਲਕ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ ਸਭ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਦਿਤਾ ਹੈ।

ਹੁਣ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀਆਂ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ 'ਚ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇੰਡੀਆ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਏਨਾ ਵੱਡਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਇਸ ਨੇ ਯੂਰਪ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਤਾਕਤਵਰ ਸਮਝੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇੰਡੀਆ ਹੁਣ ਦੁਨੀਆ ਦੀ 5ਵੀਂ ਵੱਡੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।

ਵਰਲਡ ਪਾਪੂਲੇਸ਼ਨ ਰਿਵਿਊ ਦੀ ਤਾਜ਼ਾ ਰਿਪੋਰਟ ਅਨੁਸਾਰ ਇੰਡੀਆ ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ ਚੋਟੀ ਦੀਆਂ 5 ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾਵਾਂ 'ਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਜੀ. ਡੀ. ਪੀ. 2.94 ਟ੍ਰਿਲੀਅਨ ਡਾਲਰ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇੰਡੀਆ ਨੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ ਨੂੰ ਵੀ ਪਛਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਜਦਕਿ ਬਰਤਾਨੀਆ 2.83 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਨਾਲ ਛੇਵੇਂ ਅਤੇ ਫਰਾਂਸ 2.71 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਨਾਲ ਸੱਤਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। 2019 ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਮੁਤਾਬਿਕ ਅਮਰੀਕਾ 21.44 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਜੀ.ਡੀ.ਪੀ. ਨਾਲ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਜਦਕਿ ਚੀਨ 14.14 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਨਾਲ ਦੂਸਰੇ, ਜਾਪਾਨ 5.15 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਨਾਲ ਤੀਸਰੇ ਅਤੇ ਜਰਮਨੀ 4 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਡਾਲਰ ਨਾਲ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਮੰਦੀ ਕਾਰਨ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਕੁਝ ਘੱਟ ਹੀ ਰਹੇਗੀ। ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਹਾਲ ਹੀ 'ਚ ਜਾਰੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਸਰਵੇਖਣ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਗਾਮੀ ਵਿੱਤੀ ਵਰ੍ਹੇ 'ਚ ਇੰਡੀਆ ਦੀ ਜੀ. ਡੀ. ਪੀ. ਵਿਕਾਸ ਦਰ 5 ਫ਼ੀਸਦੀ ਦੇ ਨੇੜੇ-ਤੇੜੇ ਹੀ ਰਹੇਗੀ।
ਰਿਪੋਰਟ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ 1990 'ਚ ਇੰਡੀਆ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਉਦਾਰਵਾਦੀ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਦਮ ਕਾਰਨ ਦੇਸ਼ 'ਚ ਪ੍ਰਤੱਖ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀਕਰਨ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਮਿਲਿਆ। ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤੀ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਵਰਨਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਦਾ ਸਰਵਿਸ ਸੈਕਟਰ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੰਡੀਆ ਅਰਥ ਵਿਵਸਥਾ 'ਚ 60 ਫ਼ੀਸਦੀ ਯੋਗਦਾਨ ਸਰਵਿਸ ਸੈਕਟਰ ਦਾ ਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ 28 ਫ਼ੀਸਦੀ ਯੋਗਦਾਨ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦਾ ਹੈ। ਅਫਸੋਸ ਜਦੋ ਮੁਲਕ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਾਲਤ ਵੱਲ ਵੇਖਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਨਜਰ ਇਹ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕੇ ਗਰੀਬੀ ਅਤੇ ਭੁੱਖ ਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਇੰਡੀਆ ਵਿੱਚ ਕੁਸ ਨਹੀਂ।

 ✍️ ਅਮਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ

ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦਾ ਜਨਮ ਪਿੰਡ ਢੁੱਡੀਕੇ (ਜ਼ਿਲਾ ਮੋਗਾ) ਵਿਖੇ ਸ੍ਰੀ ਮਾਹਲਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। 1943 ਵਿੱਚ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦਾ ਵਿਆਹ ਮੁਖਤਿਆਰ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਚਾਰ ਧੀਆਂ ਤੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ। ਤਿੰਨ ਧੀਆਂ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪਿਆਰੀਆਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਪੁੱਤਰ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੋ ਖੂਬਸੂਰਤ ਬੇਟਿਆਂ ਦਾ ਪਿਤਾ ਹੈ।ਕੰਵਲ ਹੁਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੁਢਲੀ ਵਿਦਿਆ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਹੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਜਮਾਤ ਪਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਪਰ ਗਿਆਨੀ ਜ਼ਰੂਰ ਕੀਤੀ ਹੋਈ ਸੀ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਹਿਣ ਮੁਤਾਬਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਦੀ ਚੇਟਕ ਮਲਾਇਆ ਦੇ ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦਿਆਂ ਲੱਗੀ। ਉਹ ਆਪਣੀ ਲਿਖਣ ਕਲਾ ਨੂੰ ਮਲਾਇਆ ਦੀ ਸੌਗਾਤ ਆਖਦੇ ਸਨ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪਿਆਰ ਇੱਕ ਚੀਨੀ ਮੁਟਿਆਰ ਸੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਵਿਆਹ ਤਾਂ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਆਪਣਾ ਦੇਸ਼ ਨਹੀਂ ਸੀ ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਵਲ ਹੁਰੀਂ ਵੀ ਉਥੇ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਚਾਹੁੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਦਾ ਅੰਤ ਇਥੇ ਹੀ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਦੀ ਖਾਤਰ ਮਲਾਇਆ ਵਿੱਚ ਚੌਕੀਦਾਰੀ ਵੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦਿਆਂ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਨਾਲ ਹਲ ਵੀ ਵਾਹਿਆ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੁਭਾਗ ਸੀ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਅਧੀਨ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ ਦੀ ਨਗਰੀ ਵਿੱਚ ਕਲਰਕੀ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਮਿਲ ਗਈ। ਉਥੇ ਹੀ ਰਹਿਣਾ, ਖਾਣਾ ਪੀਣਾ ਤੇ ਸਾਹਿਤਕ ਭੁੱਖ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਉਹ ਬਾਕੀ ਬਚਦਾ ਸਮਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਲਾਇਬਰੇਰੀ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਂਦੇ। ਇਥੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਿਤਾਬਾਂ, ਨਾਵਲ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪੜ੍ਹੀਆਂ। ‘‘ਜੀਵਨ ਕਣੀਆਂ ਦੇ ਪਬਲਿਸ਼ਰ ਨੇ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਵਲ ਲਿਖਣ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਨਾਵਲ ‘ਸੱਚ ਨੂੰ ਫਾਂਸੀ' 1944 ਵਿੱਚ ਪਾਠਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਆਇਆ। ਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਦਿਨ ਵੀ ਆਏ ਜਦ ਪਾਠਕ ਕੰਵਲ ਦੇ ਨਾਵਲ ਦੀ ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਕਰਿਆ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਕੰਵਲ ਦਾ ਸਾਹਿਤਕ ਸਫਰ ਮਲਾਇਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵਾਨ ਚੜ੍ਹਿਆ। ਅਸੀਂ ਵੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਮੇਂ ਹੀ ਕੰਵਲ ਜੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਨਾਵਲ ਪੜ੍ਹ ਲਏ ਸਨ। ਲੁਧਿਆਣੇ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਬੱਦੋਵਾਲ, ਲਲਤੋਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਅਤੇ ਸਿਵਲ ਲਾਈਨਜ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਕੰਵਲ ਜੀ ਦੇ ਪਾਤਰਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਇਸ ਲੇਖਕ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਵੀ ਦੇਖਿਆ ਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਈ ਰੰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ।ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਕਈ ਉਤਰਾਅ ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਉਥਲ-ਪੁਥਲ ਵੀ ਦੇਖੀ।

ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਰਵਣ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੰਵਲ ਵਾਰੇ ਲਿਖਦਿਆਂ ਬਿੱਲਕੁਲ ਠੀਕ ਕਿਹਾ:-

“ਜੇ ਸੰਤ ਸਿੰਘ ਸੇਖੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਦਾ ਬੋਹੜ ਸੀ ਤਾਂ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਸਰੂ ਦਾ ਰੁੱਖ ਹੈ। ਉਹ ਵਗਦੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਰੂ ਵਾਂਗ ਝੂਮਦੈ। ਕਦੇ ਖੱਬੇ ਲਹਿਰਾਉਂਦੈ, ਕਦੇ ਸੱਜੇ ਤੇ ਕਦੇ ਗੁਲਾਈ ਵਿਚ ਘੁੰਮਦੈ। ਉਹਦਾ ਤਣਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਡੂੰਘੀਆਂ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਵਾਵਰੋਲੇ ਤਾਂ ਕੀ, ਝੱਖੜ ਤੂਫ਼ਾਨ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹਿਲਾ ਸਕੇ।”

ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਕੁਝ ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਾਦਾਂ ਤੋਂ ਏਨੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਟੁੱਟ ਗਏ। ਖੱਬੇ ਪੱਖ ਜਾਂ ਸੱਜੇ ਪੱਖ ਨਾਲ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜੁੜ ਗਏ ਕਿ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਪੱਖ ਪੂਰਨੋ ਹੀ ਹੱਟ ਗਏ।

ਪਰ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ। ਉਸਦੇ ਲਈ ਮਾਰਕਸਵਾਦ,ਸਮਾਜਵਾਦ ਕੁਛ ਵੀ ਮਾਅਨੇ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਜੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੰਵਰ ਸਕਦਾ। ਸਾਹਿਤਕਾਰ ਜਿਸ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਜੰਮਦਾ ਹੈ ਉਸੇ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੋ ਵਿਖੇਰਦਾ ਚੰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ। ਉਸੇ ਦੇ ਦੁੱਖ ਸੁੱਖ ਹੰਢਾਉਂਦਾ ਅਤੇ ਵੰਡਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਨੇਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਵੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਸੱਜਰੇ ਸਵੇਰਿਆਂ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਪਰ ਅਫ਼ਸੋਸ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹੋਣੀ ਘੜਨ ਵਾਲੇ ਉਸਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਿਰਾਸ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹੋਣੀ ਲਈ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸਤਰਾਂ ਕੰਵਲ ਦੀ ਆਪਣੀ ਉਸ ਮਿੱਟੀ ਲਈ ਹੂਕ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਦਾ ਲਈ ਸਮਾ ਗਿਆ ਹੈ

Leicester,February 2020-(Jan Shakti News)-

The annual @sikhyouthuk Sri Akhand paath Sahib has more activities and workshops running alongside the weekend schedule this year. A movie night with debate, a day Sikhi Camp, Museum, Activities and workshops throughout the weekend to keep you all involved so make sure you all come along help out and join in as you won’t want to miss out. (for more informision look the photo)

ਬਰਮਿੰਘਮ,ਫ਼ਰਵਰੀ 2020-(ਗਿਆਨੀ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ/ਗਿਆਨੀ ਰਵਿਦਾਰਪਾਲ ਸਿੰਘ)- 

 ਸਿਹਤ ਖੇਤਰ 'ਚ ਸਹਿਯੋਗ ਲਈ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਰਾਮ ਦਾਸ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ਼ ਡੈਂਟਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ ਐਡ ਰਿਸਰਚ (ਐਸ.ਜੀ.ਆਰ.ਡੀ.) ਪੰਜਾਬ (ਭਾਰਤ) ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਆਫ਼ ਡੈਂਟਿਸਟ੍ਰੀ, ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਆਫ਼ ਬਰਮਿੰਘਮ (ਯੂ.ਓ.ਬੀ.) ਯੂ.ਕੇ. ਵਿਚਾਲੇ ਇਕ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਹਸਤਾਖ਼ਰ ਕੀਤੇ ਗਏ | ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਦੋ ਸਿੱਖਿਅਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਖੋਜ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਸਮਝ ਵਿਕਸਤ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਅਭਿਆਸਾਂ, ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਆਦਾਨ-ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨਾ ਹੈ | ਯੂ.ਓ.ਬੀ. ਅਤੇ ਐਸ.ਜੀ.ਆਰ.ਡੀ. ਨੇ ਭਾਰਤ, ਬਰਤਾਨੀਆ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ 'ਚ ਹੀ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਤਾਲਮੇਲ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਡੈਂਟਲ ਸਾਇੰਸ ਸਬੰਧੀ ਖੋਜ ਕਾਰਜਾਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨ ਦੇ ਮਕਸਦ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਸਹਿਯੋਗ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੇ ਸਮਰੱਥ ਹੋਣਗੇ | ਦੋਵੇਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰਨਗੀਆਂ ਜੋ ਆਪਸੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੋਣਗੀਆਂ |

ਲੰਡਨ, ਫ਼ਰਵਰੀ 2020-(ਗਿਆਨੀ ਰਵਿਦਾਰਪਾਲ ਸਿੰਘ)-

ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਵਿਜੈ ਮਾਲਿਆ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਤੇ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨਾਲ ਅਣਉਚਿਤ ਵਰਤਾਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮਾਲਕ ਵਿਜੈ ਮਾਲਿਆ (64) ਨੇ ਬੈਂਕ ਨਾਲ 9000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਧੋਖਾਧੜੀ ਤੇ ਕਾਲੇ ਧਨ ਨੂੰ ਸਫ਼ੈਦ ਕਰਨ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਉਸ ਦੀ ਸਪੁਰਦਗੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਇੱਥੋਂ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ’ਚ ਅਪੀਲ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਉਸ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਬਰਤਾਨਵੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇਸ ਹਫ਼ਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਲਿਆ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਇੰਡਸਟਰੀ ’ਤੇ ਆਏ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਲਈ ਬੈਂਕ ਤੋਂ ਕਰਜ਼ੇ ਲੈਣ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਦਾ ਧੋਖਾਧੜੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉੱਧਰ, ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੇਸ ਲੜ ਰਹੀ ਕਰਾਊਨ ਪ੍ਰੌਸਿਕਿਊਸ਼ਨ ਸਰਵਿਸ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ’ਤੇ ਇਤਰਾਜ਼ ਦਾਇਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲੀ ਨਜ਼ਰੇ ਮਾਲਿਆ ’ਤੇ ਕੇਸ ਬਣਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਅਦਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਲੰਡਨ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀ ਅਪੀਲ ’ਤੇ ਪੂਰੀ ਹੋਈ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਸੁਣਵਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਲਿਆ ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਦੌਰਾਨ ਕਿਹਾ, ‘‘ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਨੇ ਕਰਜ਼ੇ ਨਾ ਮੋੜਨ ਸਬੰਧੀ ਬੈਂਕਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ’ਤੇ ਮੇਰੀ ਸੰਪਤੀ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਈ। ਮੈਂ ਕਾਲੇ ਧਨ ਨੂੰ ਸਫ਼ੈਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਣ ਸਬੰਧੀ ਐਕਟ ਤਹਿਤ ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਅਪਰਾਧ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਮੇਰੀਆਂ ਸੰਪਤੀਆਂ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਵੇ।’’ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਤਾਂ ਬੈਂਕਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰ ਕੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਪੈਸਾ ਲੈਣ ਪਰ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ ਨਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਪਤੀਆਂ ’ਤੇ ਉਸ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਪਾਸੇ ਐਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬੈਂਕ ਇਕ ਹੀ ਸੰਪਤੀ ਲਈ ਲੜ ਰਹੇ ਹਨ। ਮਾਲਿਆ ਨੇ ਬੈਂਕਾਂ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸੁਨੇਹਾ ਦੁਹਰਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣਾ 100 ਫ਼ੀਸਦੀ ਮੂਲ ਧਨ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲੈਣ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਰਜ਼ਾ ਉਸ ਨੇ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਕਿੰਗਫਿਸ਼ਰ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਨੇ ਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਮੂਲ ਧਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਛੋਟ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ। 

ਲੰਡਨ,ਫ਼ਰਵਰੀ 2020-(ਗਿਆਨੀ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ/ਗਿਆਨੀ ਰਵਿਦਾਰਪਾਲ ਸਿੰਘ)- 

ਯੂ.ਕੇ. 'ਚ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਨੇ ਜਿਥੇ ਜਨਜੀਵਨ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੋ ਦਿਨ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੁੜ ਜਨਜੀਵਨ ਲੀਹ 'ਤੇ ਆਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਹਵਾਈ ਉਡਾਣਾ, ਰੇਲ ਆਵਾਜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ ਹੈ | ਉੱਥੇ ਇਸ ਹਨੇਰੀ ਦੌਰਾਨ ਬਿ੍ਟਿਸ਼ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੀ ਇਕ ਉਡਾਣ ਨੇ ਨਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਇਆ ਹੈ | ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਆ ਰਹੀ ਇਸ ਉਡਾਣ ਨੇ ਸਿਰਫ 4 ਘੰਟੇ 56 ਮਿੰਟ 'ਚ 3500 ਮੀਲ ਦਾ ਸਫਰ ਤੈਅ ਕੀਤਾ | ਖ਼ਬਰ ਅਨੁਸਾਰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਦੇ ਜਾਨ ਐਫ ਕੈਨੇਡੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਦੇ ਹੀਥਰੋ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ ਤੱਕ ਦੇ 1290 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟੇ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਇਸ ਉਡਾਣ ਨੂੰ ਸਿਆਰਾ ਤੂਫਾਨ ਨੇ 300 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਤੇਜ਼ ਗਤੀ ਲਈ ਮਦਦ ਕੀਤੀ | ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਇਕ ਹੋਰ ਵਰਜ਼ਿਨ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਦੀ ਏ 350 ਹਵਾਈ ਜਹਾਜ਼ ਨੇ 1 ਮਿੰਟ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਲਿਆ, ਵਰਜ਼ਿਨ ਦੀ ਇਕ ਹੋਰ ਫਲਾਈਟ 3 ਮਿੰਟ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਪਹੁੰਚੀ | ਨਾਰਵਿਅਰਨ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਤੋੜਨ ਵਾਲੀਆਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਉਡਾਣਾ 'ਚੋਂ ਬਿ੍ਟਿਸ਼ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦਾ ਬੋਇੰਗ 747 ਸਭ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਰਿਹਾ | ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਨਿਊਯਾਰਕ ਤੋਂ ਲੰਡਨ ਉਡਾਣ ਸਫਰ 5 ਘੰਟੇ 13 ਮਿੰਟ ਦੇ ਲਗਭਗ ਹੈ | ਬਿ੍ਟਿਸ਼ ਏਅਰਵੇਜ਼ ਦੇ ਬੋਇੰਗ 747 'ਚ ਸਵਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਡਾਣ ਦੌਰਾਨ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੌਣ ਦਾ ਸਮਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਿਆ |

ਮਾਨਚੈਸਟਰ/ਲੰਡਨ, ਫ਼ਰਵਰੀ 2020-(ਗਿਆਨੀ ਅਮਰੀਕ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ)-

ਇੰਗਲੈਂਡ 'ਚ ਪਈ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇੰਗਲੈਂਡ 'ਚ ਠੰਢ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਫੜ ਲਿਆ ਹੈ | ਅੱਜ ਸਰਦੀਆਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਦਾ ਜਿਥੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦ ਮਾਣਿਆ ਉਥੇ ਠੰਢ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਠੰਢ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਘਰਾਂ ਅੰਦਰ ਹੀਟਰ ਲਗਾ ਕੇ ਰਹਿਣ ਨੂੰ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਇਥੋਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਵਲੋਂ 2 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਸਮ 'ਚ ਵੱਡੀ ਤਬਦੀਲੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਬਰਸਾਤ ਅਤੇ ਤੇਜ਼ ਤੁਫ਼ਾਨ ਆਉਣ ਦੀ ਚਿਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਬੀਤੇ ਦੋ ਦਿਨ ਤੋਂ ਪੈ ਰਹੀ ਹਲਕੀ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਮਾਮੂਲੀ ਹਵਾਵਾਂ ਹੀ ਵਗੀਆਂ, ਪ੍ਰੰਤੂ ਅੱਜ ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਵੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ | ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਆਮ ਜਨਜੀਵਨ 'ਤੇ ਭਾਰੀ ਅਸਰ ਪਿਆ |

ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ ਜੀ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ

ਹੇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ!

ਤੂੰ 'ਕੱਲੇ ਨੇ

ਨਿਰਭੈ ਹੋ ਕੇ 

ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ

ਸਮਾਜਿਕ, ਧਾਰਮਿਕ,

 ਰਾਜਨੀਤਕ, ਆਰਥਿਕ

ਬਰਾਬਰਤਾ ਲਈ

ਯੁੱਧ ਲੜਿਆ!

ਤੇ

ਸਮੇਂ ਦੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੂੰ

ਫਿਟਕਾਰਾਂ ਮਾਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ -

' ਐੱਸਾ ਚਾਹੂੰ ਰਾਜ ਮੈਂ,

ਜਹਾਂ ਮਿਲੇ ਸਬਨ ਕੋ ਅੰਨ।

ਛੋਟ ਬੜੋ ਸਭ ਸਮ ਬਸੇ,

ਰਵਿਦਾਸ ਰਹੇ ਪ੍ਰਸੰਨ।

ਹੇ ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ!

ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੇ

ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ

ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਲਈ

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ

ਸਥਾਪਨਾ ਕਰਕੇ

ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ

ਨਵੀਂ ਸੇਧ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ।

ਪਰ-

ਅੱਜ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ

ਗੁਰੂ ਕਹਿਣ

ਵਾਲਿਆਂ ਵਿਚੋਂ

ਬਹੁਤਿਆਂ ਦੇ

 ਹਿਰਦਿਆਂ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ

 ਵਿਚ ਬਹੁਤੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ

ਪ੍ਰਤੀਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ!

ਉਹ ਤਾਂ

ਅਜੇ ਵੀ

ਮਨੂੰਵਾਦੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ

ਦਾ ਬੋਝ

 ਦਿਮਾਗ 'ਚ

ਲੈ ਕੇ ਘੁੰਮਦੇ ਨੇ।

ਇਸੇ ਕਰਕੇ

ਇਥੇ -

ਜਾਤਾਂ - ਪਾਤਾਂ, 

ਗੋਤਾਂ,

ਕਬੀਲਿਆਂ ਦੇ 

ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵੀ

ਵੱਖਰੇ ਨੇ!

' ਤੇ

ਮੜੀਆਂ ਚੋਂ ਵੀ

ਜਾਤ-ਪਾਤ ਦੀ

ਬਦਬੋ ਮਾਰਦੀ ਐ।

ਹੇ!

ਗੁਰੂ ਰਵਿਦਾਸ!

ਅੱਜ ਵੀ

ਸਮਾਜ ਵਿਚ

ਸਮਾਜਿਕ, ਆਰਥਿਕ

ਰਾਜਨੀਤਕ, ਧਾਰਮਿਕ

ਬਰਾਬਰਤਾ ਲਈ

ਤੇਰੀ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਦੀ

ਉਡੀਕ ਐ!

-ਸੁਖਦੇਵ ਸਲੇਮਪੁਰੀ  9/2/2020